"In his thoughts, Herman spoke a eulogy for the mouse who had shared a portion of her life with him and who, because of him, had left this earth. 'What do they know-all these scholars, all these philosophers, all the leaders of the world-about such as you? They have convinced themselves that man, the worst transgressor of all the species, is the crown of creation. All other creatures were created merely to provide him with food, pelts, to be tormented, exterminated. In relation to them, all people are Nazis; for the animals it is an eternal Treblinka.' "
Isaac Bashevis Singer, "The Letter Writer" Quoted by Charles Patterson in "Eternal Treblinka: Our Treatment of Animals and the Holocaust"
In 2015 heeft 'ons' vegetarisme/veganisme een extra dimensie gekregen. Zoals zo vaak door toedoen van een boek, Eternal Treblinka: Our Treatment of Animals and the Holocaust van C. Patterson.
In 2012 had ik in een discussie het lot van de dieren vergeleken met dat van de Joden in de concentratiekampen zoals Auschwitz. Dat veroorzaakte grote verontwaardiging. Hoe durfde ik het aan om dieren met mensen te vergelijken? Dat was een smet op de nagedachtenis van de slachtoffers.
Via Luce Lapin van Charlie Hebdo en http://www.l214.com hoorde ik het eerst van Eternal Treblinka. Het boek dateert van 2011 maar het is naar aanleiding van de uitzending van France Culture (transcriptie zie,http://www.l214.com/france-culture-eternel-treblinka1/2), dat ik er echt nieuwsgierig naar werd en ik het Engelse origineel ben beginnen lezen.
Uit de ondertitel van dit stukje blijkt dat mijn vergelijking met Auschwitz dus niet zo toevallig was. Singer, Patterson en vele anderen zien zeer sterke gelijkenissen (zie ook Mathieu Ricard, Plaidoyer pour les animaux). Maar wat meer is - en dat zorgde voor heel wat commotie -, is dat de auteur de domesticatie van de dieren door de mens als oorsprong ziet voor het superieur beeld dat de mens heeft over zichzelf. Bovendien zit hier de kiem die nadien zorgt voor een explosie van geweld. Foltering, verkrachting en oorlog zouden stammen uit de periode dat de mens de andere dieren en planten heeft 'onderworpen'...
Men vergeet immers vaak dat de domesticatie zeer gewelddadig is. Enkel de 'geschikte' mannetjesdieren worden behouden voor de voortplanting. De anderen worden gecastreerd en dienen voor werk of vervoer. De wijfjes daarentegen worden tegelijk voor werk, reproductie en melkproductie gebruikt. Alle dieren eindigen ten slotte op de slachtbank.
Om de gruwel te illustreren die hiermee gepaard gaat, geeft Patterson een paar voorbeelden van castratie (gebeurt altijd zonder verdoving). Wat er met de kalfjes gebeurt om ze van de moeder weg te houden, tart alle verbeelding. Het is precies deze horror die de vleeseter in de verste uithoek van zijn geweten verdringt. Maar het is tegelijk ook een gruwelijke playground geworden waar foltertechnieken ongestraft geoefend kunnen worden.
Gaandeweg is de mens een steeds scherpere scheidingslijn tussen hemzelf en de 'andere' dieren gaan trekken. Zo staat er in het boek Genesis dat God er voor gezorgd heeft dat alle 'andere' dieren ten dienste staan van de mens.
'If you wanted to find one text which [..]will explain all the destruction and despoliation accomplished by Western man for at least this 2,000 years, then you need not to look any further than this ghastly, calamitous text.' (I.McHarg cited in Treblinka)
Met Descartes wordt een dier een 'machine' die geen rede of geen gevoelens kan hebben. Zo zijn de 'kreten' van levend gevilde honden vlgs. hem louter 'mechanische' reacties. Een ziel heeft een dier natuurlijk ook niet. Daar had Thomas van Aquino al voor gezorgd. Zo moesten christenen zich alvast niet bezorgd maken dat ze al die geesten van vermoorde dieren in het hiernamaals zouden tegenkomen ...
Omdat de mens zich superieur voel(de)t, is hij dat systeem ook gaan toepassen op andere mensen. Het is trouwens geen toeval dat de domesticatie van de dieren bijna synchroon is gelopen met het ontstaan van de slavernij. 'Slavery was little more than the extension of domestication to humans.'
Meer nog, sommigen zien hier ook het ontstaan van de onderdrukking van de vrouw: 'the domestication of women followed the domestication of animals.'
O.a. de godsdienst zorgt ervoor dat er een zeer gehiërarchiseerd wereldbeeld ontstaat. God staat uiteraard helemaal bovenaan in de Hemel, dan komen de 'grote' heiligen, de 'kleine', de aartsengelen, de engelen, enz. Op Aarde is de blanke man de heerser over de Schepping, gevolgd door de dieren, de vrouw, de slaven, de Joden, enz.
Eens de grote kloof tussen mens en dieren/andere mensen is gemaakt, gaat de menselijke vervreemding nog verder. Freud: 'in a later more pretentious stage, he becomes so far estranged from animals as to use their names in the vilification of others.' Hij merkt daarbij op dat dit (nog) niet het geval is bij kinderen. Voor hen is er geen verschil tussen hen en de andere dieren: ze vinden het immers doodnormaal dat dieren in sprookjes denken en spreken zoals mensen.
Voor de Europese man waren Afrikanen, Indianen of Aziaten 'wilden' of 'beesten' en dat gaf hen meteen het recht om ze te mishandelen en uit te moorden. 'Calling people animals is always an ominous sign because it sets them up for humiliation, exploitation and murder.' Voor de genocide van de Armeniërs noemden de Turken hen rad-jah (vee). Voor de Nazi's waren de Joden 'ratten' (zie Maus van Art Spiegelman), voor de Tutsi's waren de Hutu's ongedierte, enz.
Volgt een historisch overzicht van de bloedige gevolgen van deze suprematie van de blanke man: genocides van de indianen in Amerika (Noord en Zuid), uitroeiiing van de volledige bevolking van Tasmanië, de 'jacht' op aboriginals in Australië, exterminatie van de Filippino's, enz. Dan komt de opkomst van raciale theorieën zoals die van de Broca die de rassen indeelde op basis van de schedelomtrek en bijhorende herseninhoud (waarbij de blanke natuurlijk steevast bovenaan stond).
Daar haalde o.m. Hitler zijn inspiratie. Hitler bewonderde echter ook de manier waarop de kolonisten alle indianen grondig hadden uitgeroeid. Een andere belangrijke inspiratiebron voor de Nazi's waren de slachthuizen van Chicago. De systematische aanpak en de modulaire lay-out dienden als model voor de concentratiekampen. Ze dienden overigens ook als model voor het bandwerk waarvan men denkt dat het door Henri Ford werd uitgevonden. Naar eigen zeggen heeft Ford de mosterd gehaald in the Union Stockyards in Chicago.
De Stockyards zijn de eerste industriële slachterijen. Daar werd de lay-out en werkmethode vastgelegd zoals die nu nog in slachterijen geldt. Sindsdien is er weinig veranderd. Enkel de schaalgrootte. En hoe! Tussen 1880 en 1900 werden in de Stockyards ongeveer 400.000.000 dieren geslacht. Dat aantal slacht men nu in in de VS in twee weken ...'Today line speeds run as fast as 1100 animals per hour, which means a single worker has to kill an animal every few seconds.'
In 1906 zou Upton Sinclair een ontluisterend boek schrijven over de Stockyards, The Jungle. Het boek zorgde voor heel wat ophef. Het was bedoeld om de lamentabele werkomstandigheden van de arbeiders aan te klagen. Het publiek was echter vooral geschokt door de barslechte sanitaire omstandigheden, bedorven vlees werd vermengd met afval, dode ratten en zelfs mensenvlees (van arbeiders die in de 'pits' vielen en mee vemalen werden)... neen, zelfs president Roosevelt kieperde uit walging zijn ochtendworstjes door de venster ... van het dierenleed lag toen blijkbaar niemand wakker ... wel van de slechte kwaliteit van het vlees. Tiens, waar hebben we dat nog gehoord ... :-(.
Het zorgde voor een Meat Inspection Act waaruit de latere FDA zou ontstaan.
Hierboven: de Stockyards in 1900, daarnaast in 1947. De rechtse foto toont vandaag: '25000 cows fed with fertilizer near Salinas waiting to be slaughtered.' Zie ook Union Stock Yards, wiki